Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, Η αναγκαιότητα του μοναχισμού

Η Λαύρα της Αγίας Τριάδος του αγίου Σεργίου. Πίνακας του Ernst Lissner (1907). Ο άγιος Σέργιος του Ραντονέζ ενθαρρύνει και ευλογεί τον πρίγκηπα Δημήτριο Ντονσκόι πριν την μάχη του Κουλίκοβο, όπου χάρη στις χαρισματικές προσευχές του οσίου ο πολύ μικρός ρωσικός στρατός νίκησε τους αμέτρητους και φοβερούς Μογγόλους, με αποτέλεσμα την απελευθέρωση των Ρώσων από τον ταταρικό ζυγό.

Δεν είναι έργο του μοναχού να διακονεί τον κόσμο με τον κόπο των χεριών του. Αυτό είναι έργο των κοσμικών. Οι κοσμικοί προσεύχονται λίγο, ενώ ο μοναχός συνεχώς. Χάρη στους μοναχούς η προσευχή στη γη δεν παύει ποτέ. Και με αυτό ωφελείται όλος ο κόσμος, γιατί ο κόσμος συντηρείται με την προσευχή, και όταν ατονήσει η προσευχή, τότε θα χαθεί ο κόσμος.

Άλλωστε τί μπορεί να παράγει ο μοναχός με τα χέρια του; Με την εργασία μιας ολόκληρης ημέρας θα κερδίσει ένα ασήμαντο ποσό. Τί είναι αυτό ενώπιον του Θεού; Ενώ μια σκέψη ευάρεστη στον Θεό κάνει θαύματα. Αυτό το βλέπουμε στην Γραφή.
Ο προφήτης Μωυσής προσευχήθηκε νοερά και ο Κύριος τού είπε: «Μωυσή, τί βοάς πρός με;». Και έσωσε ο Κύριος τους Ισραηλίτες από τον όλεθρο (Έξ. ιδ΄ 15). Ο Μέγας Αντώνιος βοηθούσε τον κόσμο με την προσευχή και όχι με τα χέρια του. Ο όσιος Σέργιος με τη νηστεία και την προσευχή βοήθησε τον ρωσικό λαό να απελευθερωθεί από τον ταταρικό ζυγό. Ο όσιος Σεραφείμ προσευχήθηκε νοερά και το Άγιο Πνεύμα κατέβηκε στον Μοτοβίλωφ. Αυτό ακριβώς είναι το κύριο έργο των μοναχών.
Αν, όμως, ο μοναχός είναι αμελής και δεν έφτασε στην αδιάλειπτη θεωρία του Θεού, τότε ας διακονεί τους προσκυνητές και ας υπηρετεί τους κοσμικούς με τον κόπο του.