17 Νοε 2010

Πιο πέρα από τους ανθρώπινους συλλογισμούς μας, μένει πάντα η ανερμήνευτη βουλή του Θεού

Όταν κάποτε ο Ιησούς Χριστός μιλούσε στους μαθητές του, μέσα στα άλλα τους είπε· «Ουκ εγώ υμάς τους δώδεκα εξελεξάμην;», εγώ δεν διάλεξα εσάς τους δώδεκα; Και σε μια άλλη περίπτωση τους είπε πάλι· « Εγώ οίδα ους εξελεξάμην», εγώ ξέρω ποιους διάλεξα. Σήμερα, όταν η Εκκλησία εορτάζει την ιερή μνήμη του αγίου ευαγγελιστή Ματθαίου, μας έρχονται στο νου τα παραπάνω λόγια του Ιησού Χριστού, καθώς τα διαβάζομε στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη. Στα λόγια αυτά και στην κλήση του ευαγγελιστή Ματθαίου, όπως την ακούμε στο ευαγγελικό ανάγνωσμα, υπάρχει ένα μυστήριο και ένα θαύμα, για τα όποια θα μιλήσουμε σήμερα.
Το μυστήριο, για το οποίο θέλομε να πούμε, είναι για το ποιούς εξέλεξε και κάλεσε ο Θεός, για να τους κάνει αποστόλους του. Ούτε σοφούς ούτε ισχυρούς κάλεσε, αλλά φτωχούς κι αγράμματους, κι ανθρώπους χωρίς υπόληψη και όνομα, καθώς το γράφει ο απόστολος Παύλος στην πρώτη προς Κορινθίους επιστολή. Ο ίδιος ο Απόστολος γράφει και την αιτία, για την οποία ο Θεός εξέλεξε και κάλεσε τέτοιους ανθρώπους, και μας δίνει την απάντηση· «για να μην καυχηθεί μπροστά στο Θεό κανένας άνθρωπος», είτε σοφός είτε δυνατός, πως τάχα στη δική του αξία οφείλεται η νίκη του Ευαγγελίου.

Αλλ’ όμως, και με την απάντηση αυτή του  αποστόλου Παύλου, το μυστήριο μένει. Με ποιά κριτήρια και με ποιά πρόγνωση εξέλεξε η βουλή του Θεού εκείνους, που υστέρα κάλεσε ο Ιησούς Χριστός για να τους κάνει Αποστόλους; Τί έβλεπε μέσα σε κείνους τους ανθρώπους, που ένας μάλιστα απ’ αυτούς τον πρόδωσε; Σ’ αυτά τα ερωτήματα δεν θα μπορέσουμε ποτέ να δώσουμε απάντηση και εξήγηση, σαν εκείνες που δίνει ο λογισμός μας στα φυσικά πράγματα. Δεν εξηγούνται φυσικά και λογικά τα έργα του Θεού· πάντα για το ανθρώπινο μυαλό η βουλή του Θεού μένει ανεξιχνίαστη. «Τις γαρ έγνω νουν Κυρίου;», λέγει η θεία Γραφή, ποιός δηλαδή μπόρεσε να καταλάβει τί έχει ο Θεός στη σκέψη του;
Ο τρόπος με τον οποίο σήμερα ο Ιησούς Χριστός καλεί τον τελώνη Ματθαίο, για να τον κάνει Απόστολο, η προθυμία με την οποία εκείνος τα αφήνει όλα και πηγαίνει κοντά μ’ εκείνον που τον καλεί, αυξάνουν την άγνοιά μας μπροστά στο μυστήριο, για το οποίο μιλάμε. Τί ήταν εκείνο, που έκαμε τον Ιησού Χριστό να καλέσει τον τελώνη, για να τον κάνει Απόστολο, έναν άνθρωπο όχι μόνο άσημο, αλλά και εθνικά και κοινωνικά περιφρονημένο ανάμεσα στους Ιουδαίους; Και τί ήταν εκείνο, που έκανε τον τελώνη να τα αφήσει όλα και να υπακούσει στη κλήση; Αυτά, καθώς τα διαβάζομε και τα ακούμε στα ιερά Ευαγγέλια, μας γεννάνε απορίες κι ερωτήματα αναπάντητα. Με το μυαλό μας δεν μπορούμε να εξηγήσουμε αυτά τα πράγματα, όσο κι αν παραδεχτούμε πως υπήρχε κάποια προετοιμασία σ’ αυτούς που κάλεσε ο Ιησούς Χριστός ή ότι το θείο πρόσωπο του είχε κερδίσει την εμπιστοσύνη τους! Πιο πέρα από τους ανθρώπινους συλλογισμούς μας, για να εξηγήσουμε το μυστήριο, μένει πάντα ή ανερμήνευτη βουλή του Θεού.
Και το θαύμα, για το οποίο ερχόμαστε τώρα να πούμε, είναι το τί έγιναν, όποιοι κι αν ήσαν, εκείνοι που εξέλεξε και κάλεσε ο Θεός, για να τους κάνει Αποστόλους του Ευαγγελίου. Οι τελώνες και οι ψαράδες γίνονται άγιοι και σοφοί, οι αδύνατοι και άσημοι άνθρωποι νικούν τον κόσμο, οι δειλοί και οι φοβισμένοι γίνονται ατρόμητοι μάρτυρες της Αναστάσεως. Το θαύμα αυτό, για το οποίο λέμε, είναι ένα θαύμα διπλό· ένα θαύμα πρώτα εσωτερικό, μια αλλαγή που έγινε μέσα στους ανθρώπους, αυτούς που εκλέχτηκαν για να γίνουν απόστολοι, κι ένα θαύμα ύστερα εξωτερικό, μια αλλαγή των πραγμάτων, που έγινε στον κόσμο με το κήρυγμα των αποστόλων. Αυτό το δεύτερο δεν θα το καταλάβουμε και δεν θα το εκτιμήσουμε στην πραγματική του αξία, αν δεν σκεφτούμε και δεν δούμε τί ήταν πριν από το Χριστό ο κόσμος και ο κοινωνικός βίος των ανθρώπων.
Μας ενδιαφέρει σήμερα το πρώτο, το θαύμα της χάρης του Θεού, που έγινε μέσα στους ανθρώπους, που κάλεσε ο Ιησούς Χριστός για να γίνουν απόστολοι. Ότι άλλαξαν και δεν έμειναν εκείνοι που ήσαν πρώτα, είναι γεγονός· το βεβαιώνουν αυτοί οι ίδιοι με τη ζωή τους και με το θάνατό τους μετά την Πεντηκοστή. Δεν είναι μόνο η εξωτερική παιδευτική εργασία του θείου Διδασκάλου να ετοιμάσει τους αποστόλους, καθώς τη βλέπομε στα ιερά Ευαγγέλια, είναι και η μυστική ενέργεια της θείας χάρης, που τους άλλαξε και τους έκαμε νέους ανθρώπους κατά την ημέρα της Πεντηκοστής. Οι πύρινες γλώσσες, η φωτιά του Αγίου Πνεύματος, που ήρθε πάνω στους μαθητές, πρώτα τους καθάρισε και τους έκαμε καινούργιους ανθρώπους, κι υστέρα τους θέρμανε και τους φώτισε, για να βγουν στον κόσμο και να κηρύξουν «ενώπιον εθνών και βασιλέων» εκείνα που είδαν και άκουσαν κοντά στο θείο Διδάσκαλο και Σωτήρα Χριστό. Το «ενώπιον εθνών και βασιλέων» λέγεται ειδικά στη θεία Γραφή για το μεγάλο απόστολο Παύλο, μα ταιριάζει για όλους τους Αποστόλους.
Στον καιρό μας ίσως δεν μας ενδιαφέρει το έργο της θείας χάρης, σαν εσωτερική αναγέννηση του ανθρώπου· μας κάνουν εντύπωση κάποιες εξωτερικές επιτυχίες και κοινωνικές δραστηριότητες των ανθρώπων. Αυτές οι επιτυχίες κι οι δραστηριότητες δεν έχουν πάντα πολλή σχέση με τη θεία χάρη και την αγιοσύνη· είναι, καθώς λέει ένας από τους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας, λαμπερές κακίες, κακίες που ξεγελούν και φαίνονται για άγιες πράξεις. Πρέπει όμως να πιστεύομε ότι το έργο της θείας χάρης είναι εσωτερικό και προσωπικό. Όχι σαν μια φιλοσοφική και θεωρητική ιδεολογία ή σαν ένα σύνθημα που πέφτει για να φανατίσει ή σαν ένα ανθρωπιστικό λεγόμενο κήρυγμα, που πάντα μένει στην επιφάνεια και δεν αγγίζει το βάθος του ανθρώπου. Το έργο της θείας χάρης, της Εκκλησίας, είναι αναγέννηση και ανακαίνιση ριζική και προσωπική. Μέσα στα θεόπνευστα κείμενα της Καινής Διαθήκης και στη ζωή της Εκκλησίας είναι άπειρα τα παραδείγματα των ανθρώπων, που λούστηκαν στα ρείθρα της θείας χάρης και ξαναγεννήθηκαν. Είναι τελώνες, που έγιναν Ευαγγελιστές, καθώς ο Ματθαίος· είναι ληστές, που βρήκαν τον παράδεισο, σαν εκείνος που σταυρώθηκε με τον Ιησού Χριστό· είναι γυναίκες αμαρτωλές, που άλλαξαν κι έγιναν μεγάλες άγιες, σαν την οσία Πελαγία και την οσία Μαρία·  είναι όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας, που η αγιοσύνη τους είναι καρπός της θείας χάρης.
Η εκλογή και η κλήση των Αποστόλων είναι ένα από τα μυστήρια του Θεού, και το έργο και το κατόρθωμα των Αποστόλων είναι ένα από τα θαύματα του Θεού. Ο Ματθαίος ή Λεβίς, καθώς είναι ένα δεύτερο όνομά του, είναι ο τελώνης, που έγινε ο απόστολος του Ιησού Χριστού κι έγραψε το Ευαγγέλιο, που είναι το πρώτο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, ένα βιβλίο που διαβάστηκε περισσότερο από κάθε άλλο στον κόσμο. Αξίζει να κλείσουμε το σημερινό λόγο, στην ιερή μνήμη του ευαγγελιστή Ματθαίου, με τις λέξεις με τις οποίες κλείνει και το ιερό Ευαγγέλιο του. Είναι η θεία και γλυκύτατη φωνή του Ιησού Χριστού, ύστερα από την ανάσταση, με την οποία βεβαιώνει τους μαθητές του και την Εκκλησία ότι θα είναι πάντα μαζί μας ως τη συντέλεια των αιώνων. Είναι η υπόσχεση και βεβαίωση του Χριστού, που οι πιστοί, «άγκυραν ελπίδος κατέχοντες αγαλλόμεθα», καθώς το ψάλλομε στον Κανόνα του Πάσχα. Ο Ιησούς Χριστός είπε στους μαθητές του καθώς το παραδίδει ο ευαγγελιστής Ματθαίος «…εγώ μεθ’ υμών ειμί πάσας τας ημέρας έως της συντέλειας του αιώνος». Αμήν.

(οΣ.Κ.Δ. «Ο λόγος του Θεού»)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου