Η εικόνα του Αγίου Νικολάου του Στρειδά

Στήν Ἱερά Μονή Σταυρονικήτα ὑπάρχει μιά ψηφιδωτή εἰκόνα τοῦ ἁγίου Νικολάου (προστάτου τῆς Μονῆς). Στό μέτωπο τοῦ ἁγίου ὑπάρχει κατά μῆκος σχισμή ὀκτώ ἑκατοστῶν, πάνω στήν ὁποία εἶχε φυτευθῆ ἕνα μεγάλο «ὄστρεο» κατά τό χρονικό διάστημα, πού ἡ εἰκόνα εἶχε μείνει στόν βυθό τῆς θάλασσας. Ἔτσι ἡ εἰκόνα αὐτή ἔλαβε τήν προσηγορία: «ἅγιος Νικόλαος ὁ Στρειδᾶς ἤ Ἀστρειδᾶς».
* * *
Ἡ παράδοση ἀναφέρει ὅτι «ἐξήχθη ἐκ τῆς θαλάσσης, ὑπό τῶν ἁλιέων τῆς Μονῆς κατά τούς χρόνους τῆς ἀνιδρύσεως αὐτῆς», κατά τύχη, μέ τά δίχτυά τους, μέ τό ὄστρακο πάνω στό μέτωπο τοῦ ἁγίου Νικολάου. Οἱ ἁλιεῖς προσπάθησαν ἐπιτηδείως νά ἀποκολλήσουν τό στρείδι ἀπό τό μέτωπο τοῦ ἁγίου. Μόλις ὅμως τό ξεκόλλησαν, στό μέτωπο τοῦ ἁγίου ἐφάνη αἷμα, πού μέχρι σήμερα φαίνεται καί βεβαιώνει τό θαῦμα.
Ἐξ’ αἰτίας αὐτοῦ τοῦ θαύματος ὁ πατριάρχης Ἰερεμίας ὅρισε, νά ἑορτάζει καί νά τιμᾶται ἡ Μονή ἐπ’ ὀνόματι τοῦ ἁγίου Νικολάου. Τό ὄστρακο αὐτό διατηρήθηκε σάν κειμήλιο. Τό μισό εὑρίσκεται στή Μονή. Τό ἄλλο μισό τό ἔκαμαν, κατά τήν παράδοση, ἐγκόλπιο-δῶρο στόν πατριάρχη Ἰώβ τῆς Ρωσίας. Τό πιό πιθανό εἶναι νά ρίχτηκε ἡ εἰκόνα στό βυθό ἀπό τούς Καταλανούς πειρατές μετά τήν ἐπιδρομή πού ἔγινε τό 1306. Αὐτό μᾶς τό ἐπιβεβαιώνουν οἱ εἰδικοί, πού χρονολόγησαν τήν κατασκευή τῆς εἰκόνας στά τέλη τοῦ 13ου αἰῶνα. Ἡ εἰκόνα ἀνελκύστηκε τό ἔτος 1589, ἐπί πατριαρχίας Ἰερεμίου Β΄. Ἄρα ἡ εἰκόνα ΕΜΕΙΝΕ ΑΒΛΑΒΗΣ ΣΤΟΝ ΒΥΘΟ 283 ΧΡΟΝΙΑ.

(Ὁ ἅγιος Νικόλαος ὁ θαυματουργός, Ἐκδ. Παπαδημητρίου, 1998, σελ. 82-83)